Dlaczego Elvis pojawił się w Sun Records

Można się zastanawiać dlaczego wciąż żywy i powielany jest mit o przyczynie pojawienia się Elvisa, 18 lipca 1953 roku, w Sun Studio celem nagrania płytki, skoro w rzeczywistości prawdziwy powód jest dobrze znany. Sam Elvis wyjawił go w kilku wywiadach i rozmowach z różnymi ludźmi. Lecz nie tylko on, mówili o tym też inni. To kolejny przykład próby "poprawiania" faktów biograficznych Presleya.

Nie, Elvis nie trafił do Sun Studia by nagrać singla w prezencie urodzinowym dla swojej matki! Chociaż poniekąd wszystko co robił, robił też dla niej i na pewno była głównym adresatem tego nagrania obok jego osobistych intencji (o czym świadczy chociażby wybór pierwszego utworu "My Happiness", jej ulubionej piosenki). W rzeczywistości Elvis po prostu, chciał usłyszeć jak brzmi jego głos na płycie, to był decydujący powód stawienia się w studio u Sama Phillipsa!

Rick Stanley uważa, że namówił go do tego Billy Black, z którym poznał się już wcześniej, a nie dopiero za sprawą Sama Philipsa, jak sugeruje większość biografów. Faktycznie, jest fizyczną niemożliwością żeby nie poznali się wcześniej, skoro bywali w tym samym domu (patrz post "Elvis, Bill i Scotty - poznanie").

 * * *

18 lipca, w jedną z gorących sobót lata 1953 roku, Elvis wszedł do studia Sun Records by skorzystać z oferowanej przez wytwórnię możliwości nagrania dziesięciocalowej płytki (78 obrotów na minutę), w jednym egzemplarzu, z dwoma utworami, za jedyne 3,98 $. Takich jak on tego dnia stało tam wielu w kolejce. Gdy przyszła jego kolej, akompaniując sobie na gitarze (tej którą dostał na jedenaste urodziny) nagrał dwie piosenki "My happiness" oraz smutną, chwytająca za serce balladę country "That's when your heartaches begin", obie śpiewane kiedyś między innymi przez zespół The Ink Spots.

"My happiness" - została napisana przez Borney Bergantine w 1933 roku. Początkowo podstawiano do niej różne słowa, ale najsłynniejsza wersja piosenki z tekstami Betty Peterson Blasco, została opublikowana po raz pierwszy w 1948 roku. Natomiast pierwszy znany zapis dźwiękowy tej wersji miał miejsce w grudniu 1947 roku (wykonanie Marlin Sisters), lecz piosenka po raz pierwszy stała się hitem w maju 1948 roku. Potem nagrali ją również: Jona i Sondra Steele, The Pied Pipers, Ella Fitzgerald. Późniejsze wersje nagrali też: Connie Francis, Frank Sinatra, Gale Storm, Vera Lynn, Fats Domino, Jim Reeves, Andy Williams, Kitty Wells, Teresa Brewer, Pat i Shirley Boone, Paul & Paula, Lucille Starr, The Bachelors, Skeeter Davis, Lena Zavaroni, Albert West, Freddy Fender, Margo Smith, Slim Whitman, Roger Whittaker, Chris Isaak, Amanda Lear, a nawet Yvetta Simonová (Czechy), Ciska Peters (Holandia), Pärre Förars (Finlandia), Lale Andersen (Niemcy), Ernie Bieler (Niemcy), The Streaplers (Szwecja).

The Pied Pipers - "My happiness" (1948 rok, z oryginalnego winylu)

Elvis Presley - "My happiness" (1953 rok, pierwsze nagranie w Sun Records). Gdyby nie działał, to podaję link alternatywny:  https://www.youtube.com/watch?v=EZqGOIdFG3I

"That's when your heartaches begin" - piosenka napisana w 1937 roku przez Fred Fisher, William Raskin and Billy Hill. W tym samym roku nagrana przez Shep Fields Rippling Rhythm, w 1941 przez The Ink Spots, w 1952 przez Billy Bunn i His Buddies (w RCA). A 18 lipca 1953, przez młodego Elvisa Presleya w Sun Records w Memphis.  

The Ink Spots - "That's When Your Heartaches Begin"

Elvis Presley - "That's when your heartaches begin" (prywatne wykonanie domowe - bardzo ciekawa wersja z długą partią mówioną)

Sama Phillipsa (właściciela) nie było tego dnia w Sun Studio. Chętnych na nagranie płyty obsługiwała Marion Keisker, jego prawa ręka. A tak oto wspomina krótką rozmowę z Elvisem przed rozpoczęciem nagrania sama Marion:

„Miał długie baczki i długie wybrylantowane włosy, ale jego ubranie było czyste i dosyć porządne. Powiedział, że chce nagrać dla siebie płytę.
— Co śpiewasz? W jakim stylu? – zapytałam.
— Śpiewam wszystko.
— Do jakiego wykonawcy są podobne twoje piosenki? – zapytałam.
— Do żadnego. — Jasne – pomyślałam – już takich tu widziałam.
— Hillbilly? – dociekałam.
— Tak, śpiewam hillbilly. — A do kogo można cię porównać? — Do nikogo – on znowu.
— A brzmisz jak kto?
— Ja nie brzmię jak nikt.
— Pop?
— Oczywiście.
— Country?
— Również.
— Rockabilly?
— Też śpiewam.
— A rhythm and blues?
— Śpiewam wszystko – powtórzył Elvis. — Jeszcze jeden amator – pomyślałam z ciężkim westchnieniem i posłałam go do studia.
— Mój Boże! To nagranie! Okazało się, że Elvis nie kłamał mówiąc, że śpiewa wszystko! Jedyny kłopot sprawiało mi utrzymanie odpowiedniego poziomu nagrania. W jednej chwili jego głos z wysokiego tenoru przechodził w głęboki bas. Złapanie odpowiedniego poziomu było prawdziwą loterią!”*

* W zależności od źródła ta rozmowa ma krótszy lub dłuższy przebieg. Scaliłam tu kilka ich wersji. Sama Marion Keisker podczas wywiadów różnie ją przedstawiała, co zrozumiałe, bowiem trudno spamiętać słowo w słowo każdą rozmowę, gdy obsługuje się tysiące młodych ludzi nagrywających płyty.

Marion po pierwszych dźwiękach instynktownie postanowiła nagrać wykonanie Elvisa, co zwykle nie było praktykowane. Trochę trwało zanim ustawiła duplikator, w efekcie nagrała się jakaś 1/3 pierwszej piosenki i cała druga. Poprosiła Elvisa o adres i telefon (podał sąsiada - rabbiego) oraz zapisała sobie przy tych danych uwagę: "Dobry wykonawca ballad zachować!". Chciała by Sam Phillips posłuchał tego nagrania. Po latach pytana o ten fakt, mówiła:

"Nigdy czegoś takiego nie robiliśmy, ale chciałam żeby Sam to usłyszał. Znalazłam tylko pomięty kawałek taśmy i zanim ją ustawiłam, straciłam sporą część pierwszej piosenki. Nagrałam końcówkę, może 1/3 pierwszego kawałka i cały drugi. Nie wiem czy Elvis w ogóle miał świadomość, że go nagrywam.
Powód, dla którego zrobiłam kopię nagrania Elvisa był następujący - pamiętam jak Sam w kółko powtarzał »Gdybym tylko znalazł białego faceta, który ma brzmienie i wyczucie czarnoskórego muzyka, zarobiłbym miliony dolarów«. Właśnie to usłyszałam u Elvisa, tę tak zwaną duszę, czarne brzmienie."

Po powrocie Sama, Marion odtworzyła mu nagranie. Wyraził swoją pozytywną opinię i dodał coś w duchu, że Elvis ma talent, ale wymaga oszlifowania i ... zapomniał o nim na prawie rok.

Co prawda Elvis przyszedł do Sun Records jeszcze 4 stycznia 1954, ale z własnej inicjatywy, zapytać czy Marion wspominała o nim Samowi i przy okazji nagrać kolejną płytkę, do czego gorąco namawiał go Bill Black (Blackie). Tym razem trafił na Sama. Phillips potwierdził i przyznał, że podobało mu się nagranie. Wyraził nadzieję, że Elvis dalej szkoli swój warsztat, ale na razie nie ma dla niego żadnych propozycji.

Elvis nagrał wtedy "Casual love affair"* [red. Hopkins zamiast tej wymienia "It wouldn't be the same without you"; natomiast "Casual love affair", przez niektóre źródła internetowe, jest wymieniania przy dacie 5 czerwca 1954 - pomijanej w biografiach] oraz "I'll never stand in your way". Tym razem kopii żadnej nie zrobiono, Elvis dostał jedyny egzemplarz. Niemniej nagrania zwróciły uwagę Sama na tyle, że postanowił odnotować sobie dane Elvisa w swoim notesie, co czynił niezmiernie rzadko.

* Wszyscy powielają ten tytuł, tylko nikt takiej piosenki nie zna! Nikt takiej piosenki nie nagrał ani wtedy, ani później za życia Elvisa! Jest kilka hipotez. Jedna mówi, że Elvis gdzieś ją musiał usłyszeć wykonywaną amatorsko, zapamiętał i wtedy nagrał. Druga, że chodziło o inną piosenkę, której pomyłkowo przypisano taki tytuł. Trzecia, że był to tytuł roboczy. Czwarta, że to Hopkins pomylił tytuły (zamiast "Careless Love"), bo to on pierwszy podał "Casual love affair". Ponoć sama Marion Keisker nie umiała tego wyjaśnić, co z kolei przyczyniło się do różnych dziwnych spekulacji, bowiem znana była z dobrej pamięci. Mało tego, to ona ciągle dopingowała Sama by zajął się Elvisem. Zatem, być może to Hopkins jako jedyny ma rację i prawidłowo ustalił jej tytuł, który podaje w późniejszym wydaniu jako "It wouldn't be the same without you", niejako korygując swój własny błąd?

Elvis Presley - "It Wouldn't Be The Same Without You" (4 stycznia 1954 roku)

Elvis Presley - "I'll never stand in your way" (1954). Gdyby ten nie działał, to podaje link alternatywny: https://www.youtube.com/watch?v=fy8J1eZhGYo

Kilkanaście tygodni później Phillips przypadkowo otrzymał płytę demo, z balladą "Without you", wykonywaną przez nikomu nieznanego, czarnego piosenkarza z Nashville. Próbował ustalić kto to jest, lecz to mu się nie udało. Dowiedział się tylko, że to jakiś ciemnoskóry nastolatek, który czasem kręcił się w studiu Nashville. Niestety, po chłopaku słuch zaginął* i wtedy dopiero pomyślał o Presleyu (rzekomo).

* W późniejszych latach próbowano dojść, co to był za chłopiec. W jednym ze źródeł trafiłam na informację, że ponoć został zastrzelony przez gang uliczny i dlatego już więcej nie pojawił się w studio w Nashville. Lecz nie wiem czy to potwierdzona informacja, gdyż na początku poszukiwań nawet nie znano jego imienia i nazwiska. Być może to udało się ustalić później.

"Do tej pory nie zwracałem większej uwagi na białych chłopaków nagrywających country music. Dopiero gdy jeszcze raz przesłuchałem taśmę Presleya, zorientowałem się, że to on ma ten nerw, którego poszukuję. Nagle pojąłem, że muszę spróbować tę balladę z Elvisem."

No niezupełnie tak było, to wersja mocno wygładzona przez Sama dla dziennikarzy, gdy Elvis był już sławny. To Marion dziesiątki razy przypominała mu o Elvisie ilekroć się zastanawiał kto by mógł zaśpiewać jakąś piosenkę. Mówiła wtedy - "To może ten chłopak z bokobrodami?", jak nazywała wówczas Elvisa. Sam jednak wił się jak wąż i stosował różne uniki (takie przynajmniej jest moje zdanie na podstawie różnych wypowiedzi Marion, nagabywanej przez dziennikarzy o zaistnienie Elvisa w wytwórni).

Tak było i tego dnia, 26 czerwca 1954 roku.* To nie on pomyślał o Presleyu (jak to później opowiadał w wywiadach), tylko Marion. To ona ponownie rzuciła swoje słynne zdanie "To może ten chłopak z bokobrodami?", a Sam znów zastosował jeden ze swoich uników, mówiąc "Nie wiem jak się z nim skontaktować. Zapomniałem już nawet jak się nazywa [red. tylko że dane Elvisa miał nawet w swoim notesie!]", na co Marion tym razem była już przygotowana i odpowiedziała "Mam je pod ręką", po czym podsunęła mu kartkę papieru pod nos. Summa summarum, Sam wydusił z siebie: "Jeśli możesz go tu ściągnąć ...", bez większego przekonania.

* Przed tą datą Elvis ponoć był też na nagraniach 5 czerwca 1954, co źródła przemilczają, podobnie jak jego wizytę 4 lipca 1954. Dopiero podają kolejną 5 lipca 1954, na której nagrał przełomową "That's all right, mama".

"Zadzwoniłam więc i ktoś poszedł go zawołać do telefonu. Wciąż stałam ze słuchawką w ręku, gdy pojawił się [red. w studiu Sun Records osobiście, zamiast przy telefonie]. Podejrzewam, że biegł całą drogę." Sam puścił mu nagranie "Without you"*, a potem chciał by Elvis zaśpiewał tę piosenkę. Elvis zamiast wykonać utwór po swojemu zaczął naśladować wykonawcę. Efekt tego był fatalny. Kolejne próby wypadały niewiele lepiej. Piosenka zupełnie nie pasowała do warunków głosowych Presleya. Dla Elvisa niemożność perfekcyjnego wykonania tej piosenki była tak frustrująca, że stracił panowanie nad sobą. Wpadł w złość i zaczął uderzać powietrze jakby walczył z niewidzialnym wrogiem. Zarządzono przerwę.

* I znowu nie wiadomo o jakie nagranie chodzi. W tamtych latach nie zarejestrowano żadnego "Without you" na płytach. Elvis w swoim repertuarze też nie miał tego tytułu. Wiemy tylko, że zarówno to nagranie Elvisa, jak i późniejsze "Rag mop", nagrane na tej samej sesji, zostały uznane za nieudane i skasowane.

Sam w czasie przerwy zapytał Elvisa co mógłby zaśpiewać. Ten oczywiście tradycyjnie odpowiedział, że wszystko, ale lekko zawiesił głos [red. z powodu niezadowalającego wykonania chwilę wcześniej "Without you"]. Sam polecił mu śpiewać i grać. Elvis wykonał kilkanaście piosenek - od country, pop, honky-tonk jump, hillbilly, western, poprzez gospel do bluesa itp. Jak wspomina Marion siedzieli tam kilka godzin słuchając go i rozmawiając. To ponoć wtedy Elvis miał powiedzieć, że szuka zespołu i a Sam skontaktował go ze Scottym Moorem, a już następnego dnia, w niedzielę 27 czerwca 1954, Scotty zaprosił do siebie Elvisa, a potem zadzwonił po Billa Blacka.

* * *

Zatem, skąd wziął się ten mit? Wyjaśniła to kiedyś Marion Keisker i Elvis Presley. Gdy Marion zapytała go kiedyś dlaczego zdecydował się przyjść nagrać płytę, zaskoczony Elvis nie chcąc się przyznać, że po prostu chciał usłyszeć brzmienie swojego głosu na płycie (co przy jego wrodzonej skromności, wydawało mu się próżne i nieprzyzwoite, uznał, że nie przystoi się do tego przyznawać), odparł faktycznie, że chciał sprawić przyjemność mamie, ale nigdy nie wspominał o prezencie urodzinowym dla niej. To już ktoś dodał domyślnie od siebie (jakiś dziennikarz), a za nim zaczęli tę wersję powielać biografowie. Co ciekawe, nawet wtedy, gdy znany już był prawdziwy powód, to niektórzy, zapytani dlaczego dalej utrzymują ten mit, wprost powiedzieli "bo taka wersja ładniej brzmi".

* * *

*       *       *

*      *

*

Ex Post

Ostatnie ustalenia (12 sierpnia 2023 roku):

Sensacyjne odkrycie z ostatnich lat! Być może kariera muzyczna Elvisa nigdy nie miałaby miejsca, gdyby nie ... mama marynarza! Nie znamy personaliów tej kobiety, ani jej syna, którzy byli w poczekalni Sun Record tego samego dnia, co Presley, ale to właśnie dzięki niej - mamie marynarza - zaproszono Elvisa do studia!

Jak to bywa z biografami, nie zawsze docierają do wszystkich materiałów, jakie wyszły o Elvisie, a są wśród nich prawdziwe perełki. Acz nie można ich za to winić, bo to nie jest wykonalne. Do sensacyjnego materiału dotarła przypadkiem Trina Young, jedna z młodszych biografek Elvisa, autorka kilku ciekawych książek o nim. Chodzi o jednorazowy magazyn "Elvis Presley Speaks!", wydany 9 sierpnia 1956, napisany przez reportera Roberta Johnsona, który pracował dla gazety "Memphis Press-Scimitar". Przeprowadził obszerny wywiad z Elvisem dla tego magazynu i poprosił fotografa, Roberta Williamsa, o śledzenie Elvisa po jego rodzinnym mieście Memphis latem 1956 roku.

To właśnie w tym magazynie trafiamy na "mamę marynarza" i jej rolę w zaproszeniu Elvisa do studia. Pisała o tym Trina Young w jednym z artykułów na swoim blogu. Poniżej obszerne fragmenty, które wyjaśniają udział mamy marynarza w odpaleniu kariery Elvisa:

"Na stronie 8 i 9 było szokujące odkrycie! "Elvis Presley mówi!" wspomina jeszcze jedną osobę, która mogła mieć wpływ na los Presleya.

Kiedy Elvis po raz pierwszy przyjechał do Memphis Recording Service (Sun Studio), aby nagrać, tak się złożyło, że marynarz i jego matka byli w studiu w tym samym czasie. Kiedy siedziała w recepcji i słyszała, jak Elvis nagrywa swoje dwie piosenki, matka marynarza powiedziała:

"Posłuchaj, jak śpiewa ten chłopiec! Mój, on ma słodki głos".

Ten przypadkowy naoczny świadek pierwszej osobistej sesji nagraniowej Elvisa Presleya miał ogromny wpływ na jego życie 12 miesięcy później.

Prawdą jest, że Marion była tą, która jako pierwsza nagrała 18-letniego Elvisa. W lipcu 1953 roku Presley, który miesiąc wcześniej ukończył szkołę średnią, przyszedł sam i zapłacił za nagranie dwóch ballad "My Happiness" i "That's When Your Heartaches Begin". Zapytał także Marion, czy chcą zatrudnić piosenkarkę. Marion zanotowała do swoich plików numer telefonu Presleya, który brzmiał: "Elvis Presley – dobry wokalista ballad. Zapisz to".

Sześć miesięcy później Elvis ponownie przyszedł do studia i zapłacił za nagranie dwóch kolejnych piosenek w styczniu 1954 roku. Były to piosenki "It Wouldn't Be the Same Without You" i "I'll Never Stand in Your Way". Tym razem był tam Sam Phillips (nie Marion) i ironicznie powiedział do siebie to samo: "Elvis Presley – dobry wokalista ballad. Zapisz to".

W końcu w czerwcu 1954 roku Phillips wysłuchał demo nowej ballady zatytułowanej "Without You". Chciał wydać piosenkę, ale nie mógł znaleźć oryginalnego wokalisty. Historia mówi, że Marion namawiała Sama, by rozważył Elvisa.

Jednak Robert Johnson doniósł w magazynie "Elvis Presley Speaks!", że zarówno Marion, jak i Sam zapomnieli o Elvisie w czerwcu 1954 roku, kiedy szukali piosenkarza do nagrania "Without You":

»Pomimo ich dobrych intencji i notatek "save-it", Elvis nie wszedł im do głowy, gdy zastanawiali się nad możliwościami. Potem, zupełnie przypadkowo, pani Keisker wpadła na ulicy na matkę marynarza, która była wtedy obecna i zauważyła, jak słodko Elvis śpiewał tak wiele miesięcy temu. Po czym:

„Co się stało z tym chłopcem?” – matka marynarza zapytała panią Keisker«".

I to była iskra, która odpaliła lont! Kiedy Marion Keisker wróciła do studia, zapytała Sama Phillipsa:

— Pamiętasz Elvisa Presleya?
— Tak — odparł Sam, zastanawiając się. — Tak, rzeczywiście. Przywołaj go do telefonu [zadzwoń po niego].

Reszta jest już znaną historią ...

Okładka magazynu "Elvis Presley Speaks!", wydanego 9 sierpnia 1956 roku, a napisanego przez reportera Roberta Johnsona, który pracował dla gazety "Memphis Press-Scimitar". Poniżej strony 8-9, na których wspomniano o udziale matki marynarza w zaproszeniu Elvisa do studia Sun Records. Magazyn wyprzedał się na pniu, natychmiast po wydaniu, stąd wiele osób w ogole o nim nie wie

*

*      *

*       *       *

Rzadkość - występ Elvisa Presleya z 1954 roku w kolorze, ale niestety tylko wizja.
Acz w innym miejscu napisano: "7 sierpnia 1955 Lois i Jim Robertson wzięli udział w koncercie plenerowym w Magnolia w Teksasie. Przynieśli swoją kamerę do domu i nieświadomie nagrali coś, co wydawało się być pierwszym w historii materiałem z występu Elvisa Presleya. I był w kolorze!"

[Płoński, 31-35] [R. Stanley, 32-35] [Hopkins, 38-41] [Haining 34-36]